Czym są uzależnienia i skąd się biorą?

Jak to się dzieje, że zaczynamy od jednego drinka tygodniowo, a po kilku miesiącach pijemy już codziennie i to znacznie większe ilości? Co wpływa na to, że uzależniamy się od alkoholu, leków czy hazardu? Naukowcy od wielu lat starają się znaleźć odpowiedź na to pytanie, jednak w dalszym ciągu nie przedstawili nam jednoznacznej odpowiedzi. Wnioski z badań potwierdzają jednak, że na skłonność do uzależniania wpływa wiele czynników, między innymi płeć, wiek, czynniki genetyczne, czynniki środowiskowe, stan fizyczny i wiele innych. Skąd się biorą uzależnienia? Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze tezy stawiane przez specjalistów.

Skłonność do uzależnień a osobowość

Według statystyk wśród osób bardziej narażonych na uzależnienia znajdują się ludzie, którzy przejawiają braki w dojrzałości psychicznej. Do czynników, które mogą sprzyjać uzależnieniom, zaliczamy:

• niezaradność życiową;
• przewlekły stres;
• problemy w relacjach z innymi;
• kłopoty osobiste.

Osoby zmagające się z pewnymi przeciwnościami losu, zaczynają sięgać po używki po to, aby poprawić sobie nastrój. Często alkohol lub narkotyki stają się rozwiązaniem na pogorszenie nastroju czy pogorszenie samopoczucia fizycznego. Zamiast rozwiązywać problemy, dana osoba wycisza je poprzez odurzenie świadomości. To sprawia jednak, że kłopoty się nawarstwiają, a to z kolei prowadzi do tego, że chce się częściej i częściej o nich zapominać, a więc sięganie po używki staje się systematyczne, aż prowadzi do uzależnienia.

Wychowanie

Jednym z kluczowych czynników, które wpływają na zwiększenie ryzyka uzależnienia, są błędy wychowawcze rodziców. Narażone na popadnięcie w nałóg są szczególnie osoby, które wychowywały się wśród nałogów, np. gdy rodzice nadużywali alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych. Często uzależnieniu sprzyjają także brak odpowiedniej opieki i miłości w rodzinie. Dziecko, które nie czuje się kochane lub któremu nie poświęca się wystarczająco dużo uwagi, szuka ukojenia w alkoholu lub narkotykach.

Ryzyko uzależnień a kultura społeczna

Na zwiększenie ryzyka nałogu mogą wpłynąć także pewne trendy kulturowe. W Polsce zakrapiane przyjęcia to standard. Podczas większości uroczystości rodzinnych czy towarzyskich na stół stawia się alkohol. Młodzi ludzie często uczestniczą w imprezach, na których pojawiają się napoje wysokoprocentowe i środki psychoaktywne, a co więcej, w środowisku szkolnym często utrata przytomności czy wymioty z powodu nadużycia używek to coś, co wielu młodych ludzi pochwala. Problemem są także środki komercyjne, czyli  powszechnie występujące reklamy alkoholu, na których można zobaczyć uśmiechniętych ludzi sączących drinki w dobrym towarzystwie. Alkohol w reklamach i wielu dziełach popkultury uznawany jest jako normę, a rzadziej wspomina się o zagrożeniach wynikających z nadużywania. Co więcej, napoje alkoholowe są powszechnie dostępne dla osób, które ukończyły 18 lat.

Ryzyko uzależnienia a wiek

Nie bez znaczenia jest też wiek,  w którym zaczyna się stosować substancje psychoaktywne. Zazwyczaj jest tak, że im szybciej zaczyna się pić alkohol lub zażywać narkotyki, tym większe jest ryzyko uzależnienia w późniejszym wieku. Środki odurzające mają negatywny wpływ na rozwój dzieci i młodzieży, i często u osób niepełnoletnich szybciej dochodzi do uzależnienia. Tymczasem stosowanie alkoholu, dopalaczy i narkotyków w grupach rówieśniczych jest coraz powszechniejsze i nierzadko młody człowiek zaczyna nadużywać szkodliwych substancji z chęci zaimponowania znajomym.